Duits bombardement op Eindhoven: doden bij twee PSV-families

Eindhoven viert ook op 19 september 1944 nog dat de stad is bevrijd. Maar de stemming slaat in de loop van de dag langzaam om als er geruchten zijn dat de Duitsers opnieuw oprukken. Die aanval blijft uit, maar Eindhoven wordt wel getroffen door een Duits bombardement.

Even lijkt het erop dat Zo’n 85 vliegtuigen bestoken de stad, die zwaar wordt getroffen. Honderden huizen en winkels worden verwoest, 227 mensen komen om het leven. Ook onder de leden van PSV valt een onschuldig slachtoffer.

Tijdens het bombardement ontploft ook een bom in de nabijheid van de hoek van de Pastoriestraat en de Wassenaarstraat in Woensel. Na afloop zijn er elf doden te betreuren. Twee families, beide verbonden aan PSV, betalen een hoge prijs.

Frans Spijker

Op Pastoriestraat 133, een woning op de hoek met de Wassenaarstraat, zijn twee doden gevallen. Het zijn PSV’er Frans Spijker en zijn vader Willem. Moeder Jantien, dochter Dina, zoon Jan en de pas vier maanden oude Geert overleven het drama. Jantien overlijdt vijf jaar later door een ziekte. De dan vijfjarige Geert jr. is dan al zijn beide ouders en een van zijn broers verloren; een andere broer heeft hij nooit gekend. Het drama staat in schril contrast met de vreugde van de bevrijding de dag ervoor, toen Frans en vader Willem nog een NSB’er arresteerden in hun wijk.

Antoon van den Broek

Een andere PSV’er, jeugdlid Antoon van den Broek, woont met zijn familie naast die van Spijker, slechts gescheiden door de Wassenaarstraat. Oom Toon van den Broek, een broer van zijn vader, woont bij hen in. Antoon is op het moment van het bombardement de bevrijding aan het vieren in de binnenstad, samen met zussen Tiny en Toos en oom Toon. Daar blijkt het niet minder gevaarlijk, want ook de binnenstad van Eindhoven wordt zwaar getroffen bij het bombardement. Toch blijkt zijn afwezigheid thuis juist zijn redding te zijn. Zijn beide ouders en zijn zus Petronella (‘Nelly’) zijn namelijk wel thuis en komen door dezelfde bom om. Bij het gezin Bastian op Wassenaarstraat 36 komen zelfs vijf gezinsleden om, terwijl ook de buurvrouw van de familie Spijker aan Pastoriestraat 131 om het leven komt.

Nog meer verdriet

Niet alleen de families Spijker en Van den Broek zijn slachtoffer van het Duits bombardement op Eindhoven. Andere families van PSV’ers zijn ook getroffen. Zo kan één speler van PSV 8 niet mee naar het graf van Frans Spijker. Dat is aanvoerder Cor van den Broek. Bij het bombardement raakt hij ernstig gewond aan zijn been. Het blijkt om een breuk te gaan. Ook Cor van der Emde, op dat moment tijdelijk voorzitter van PSV, raakt gewond bij het bombardement.

Berend Scholtens wordt op een andere manier hard getroffen. De speler van het eerste elftal, die later uitgroeit tot een clubicoon, verliest zijn verloofde en zijn schoonouders. Voor Willem Blankevoort, ingenieur bij Philips en ook actief in het verzet, eindigt de dag minstens even verschrikkelijk: het PSV-lid verliest zijn dochter, die zwaargewond raakt bij het bombardement en een dag later overlijdt.

Behalve deze betrekkelijk weinige persoonlijke ongevallen, werden verscheidene leden in hun bezittingen getroffen’, zo is te lezen in De PSV’er van november 1944. Als voorbeeld wordt PSV-penningmeester Antoon Spoorenberg genoemd. Hij heeft van alle PSV’ers misschien het meeste geluk op die avond. Terwijl hij met zijn familie net een paar minuten van huis is vertrokken, slaat daar een bom in. Het huis aan de Staringstraat, inclusief meubilair, wordt zo goed als verwoest. ‘Het had erger kunnen zijn’, is dan ook zijn nuchtere reactie.

Iets verderop in wijk ligt de Ploegstraat, die ook wordt getroffen bij het bombardement. Voor nummer 14 ontploft een bom die de hele voorgevel wegslaat. Het is het huis van de familie Pasmans, een gezin met negen kinderen. Enkelen van hen zijn getrouwd en wonen met hun geliefde nog thuis. Een van de negen kinderen is Marinus Pasmans, die in ieder geval in 1940 nog in de Ploegstraat woont.

Pasmans wordt in juni 1940 lid van PSV, maar aan het einde van de volgende maand laat hij zich alweer uitschrijven bij de club. Of hij later weer lid is geweest, is niet bekend. Wonder boven wonder vallen er bij zijn familie geen doden, want de meesten van hen zijn op dat moment niet thuis. Andere familieleden
schuilen tijdens het bombardement in een gangetje tussen de huizen en overleven het ook.

Ook het huis van Leo Boumans wordt getroffen tijdens het Duits bombardement op Eindhoven. En dat terwijl Boumans juist het huis eindelijk weer voor zichzelf had. Zijn woning is eerder in de oorlog gevorderd door de Duitsers, vlak nadat Boumans en zijn vrouw daar kwamen wonen. ‘En als je dan eindelijk een vreugdekreet kan slaken, omdat de tijdelijke bewoners van je huis plotseling vertrokken zijn en je dus weer een eigen home hebt, dan komen er een stelletje bommen de hele zaak ruïneren en ben je weer net zo ver’, zo schrijft De PSV’er op 29 november 1944. Boumans en zijn vrouw komen er gelukkig zonder kleerscheuren vanaf.

Meer over de families van Frans Spijker en Antoon van den Broek is te lezen in mijn boek PSV tijdens de Tweede Wereldoorlog.